DİYABETİK AYAK BAKIMI
Finike Devlet Hastanesi Kalp Damar Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Mustafa Bildiler Şeker Hastaları İçin Diyabetik Ayak Bakımıile ilgili önemli bilgiler paylaştı. Diyabetik ayaktan korunmanın en iyi yolunun diyabeti kontrol altına almaktan geçtiğini ifade ederek faydalı tavsiyelerde bulundu.
Ayağınızda his kayıpları, şekil bozuklukları, bacak damarlarınızda tıkanıklıklar olsa bile sebepsiz yere ayakta yara açılmaz. Mutlaka ve her durumda yarayı başlatan bir sebep bulunur. Basit bir travma, kesik, batma, çizik, ayakkabı vurması, yanık, ayak mantarı yarayı başlatır. Bu nedenle ayakta koruyucu önlemler ve ayak bakımı öncelikte olmalıdır
Diyabetik Ayak Bakımı için Dikkat Edilmesi Gereken Konular:
• Diyabetik ayak bakımı için diyabet hastasının ayakları her gün kontrol edilmelidir. Ayakların her yeri, parmak altları, araları, taban, topuk gözden geçirilmelidir. Bu amaçla hasta gerekirse bir ayna da kullanabilir. Günlük kontrolün hasta yakınları tarafından yapılması en iyisidir.
• Diyabet hastaları asla çıplak ayak yürümemelidir. Ne dışarıda ne de evde hiçbir zaman yalınayak dolaşılmamalıdır. Evde bir terlik veya ayakkabı giyilmelidir.
• Sıcak kumda yürümek ayak tabanlarında yanıklara yol açacaktır. Kumda, çimende çıplak ayakla yürünmemelidir. Hatta denize girerken bile bu iş için yapılmış koruyucu bir ayakkabı ile denize girilmelidir.
• Hastalar ayaklarının sürekli üşüdüğünden yakınırlar. Bunun nedeni ortamın soğuk olması değil, hastanın his kusuru nedeniyledir. Diyabetik hastalar ayaklarını ısıtıcı girişimlerden mutlaka kaçınmalıdır.
• Diyabetik hastalarda ayağın bası alan noktalarında nasırlar gelişir. Nasır gelişimini önlemek için düzenli olarak koruyucu krem kullanmak en iyisidir.
• Diyabetik bir hasta banyo yapacağı zaman su sıcaklığı önceden ayarlanmalı, sıcaklık kontrolü elle veya daha da iyisi hasta yakını tarafından yapılmalıdır. Hastaların kaplıca veya sıcak su havuzlarına girmemelidir.
Ayak Temizliği:
• Diyabetik ayak bakımı yaparken ayaklar her akşam sabunlu ılık bir suyla yıkanmalı, yumuşak bir bezle kurulanmalıdır. Parmak aralarının kuru olması son derece önemlidir. Her parmak arası tek tek ve nazikçe kurulanmalıdır.
• Ayak temizliğinden sonra ayakların kuruması, çatlaması, nasır gelişmesini önlemek için yumuşatıcı, nemlendirici bir ayak kremi kullanılmalıdır
• Tırnakları kesmek için kaliteli bir tırnak makası gerekir. Tırnakları banyodan sonra yumuşamışken kesmek işi kolaylaştırır. Gözleri iyi görmeyen bir hasta asla tırnaklarını kesmeye kalkmamalıdır. Tırnaklar bir hasta yakını tarafından çok dipten olmamak şartıyla kesilmelidir. Tırnakları düz olarak kesmek gerekir. Tırnak makası hastanın olmalıdır, başkaları kullanmamalı, hasta da başkalarının malzemesini kullanmamalıdır.
• Diyabetik hasta pedikür yaptırmamalıdır.
Ayakkabı Seçimi:
Diyabet hastasının ayağı şekil değiştirmiş olabilir, bu nedenle herkes için yapılan standart ayakkabılar uymayacaktır. Bu nedenle ayakkabı seçimi, doğru kullanımı son derece önemlidir.
• Diyabetik ayak bakımı için hasta ayağının ayakkabıda rahat edip etmediğine, ayakkabının ayağını sıkıp sıkmadığına, vurup vurmadığına bakmalıdır.
• Ayakkabı kesinlikle ayağı sıkmamalıdır. Ayak, ayakkabı içinde rahat hareket etmelidir. Ayakkabıyı seçerken neredeyse yarım-bir numara büyük gibi gelmelidir
• Yumuşak kaliteli bir deriden üretilmiş, içinde belirgin dikiş katları bulunmayan, lastik tabanlı, yuvarlak burunlu, iyi havalanan bir ayakkabı idealdir. Kolay giyip çıkarmak, ayağa rahat oturtmak için bağcıklı ayakkabı seçilmelidir.
• Yeni alınan bir ayakkabı ne kadar rahat olursa olsun bir saatten fazla giyilmemelidir. Çıkardıktan sonra ayaklar kontrol edilmelidir. Ayakkabı ayağa alışana kadar kullanma süresi yavaş yavaş arttırılmalıdır.
• Sürekli aynı ayakkabı giyilmemelidir. Diyabetik ayak bakımı için doğrusu hastanın iki ayakkabısının olması ve ayakkabılarını günaşırı kullanmasıdır.
• Diyabet hastası, bir alışkanlık edinmeli ve bunu ayakkabılarını her giyişinde tekrarlamalıdır. Bu alışkanlık da eliyle ayakkabıların içini kontrol etmektir. Ayakkabı içinde sertlik, çıkıntı varsa veya içine yabancı bir cisim girmişse bunu önceden fark etmesi gerekir.
• Ayakkabılar da tıpkı ayaklar gibi sık sık kontrol edilmelidir. Eskimiş, yıpranmış, tabanı aşınmış, şekli değişmiş ayakkabılar yenilenmelidir.
Çorap Seçimi:
Diyabetik ayak bakımı için diyabet hastaları her zaman çorap giymelidir. Hele ayakkabıyı çorapsız giymek son derece tehlikelidir.
• Kalitesiz, eski, dikişli, çoraplar kullanılmamalıdır. Naylon çoraplar ayağı terletir ve mantar oluşumunu kolaylaştırır. Kaliteli bir yün çorap veya emme özelliği yüksek saf pamuktan bir çorap en iyi seçim olacaktır.
• Çoraplar her gün değiştirilmelidir. Açık renkli çoraplar herhangi bir kanama veya akıntı durumunda kolay fark etmeyi kolaylaştırır.
• Çorap lastiği bileği sıkmamalıdır.
Finike Devlet Hastanesi Başhekimi Op. Dr. Yücel KURT tüm hastalarımızın önerilere uymasını temenni ederek sağlıklı günler ve acil şifalar diledi.